Siatki centylowe to wykresy na których przedstawiony jest wiek dziecka i jeden z wybranych parametrów (wysokość ciała, masa ciała, BMI, obwód główki). Osobne siatki stworzone są dla chłopców, osobne dla dziewczynek. Poniżej przedstawiam Wam prosty, praktyczny poradnik krok po kroku jak czytać siatki centylowe.
Oto przykładowa siatka centylowa wysokości ciała chłopców:
Każdą rzecz najlepiej zrozumieć w praktyce. Spróbujmy więc nanieść na siatkę wymiary chłopca – Jasia, który ma równo 4 lata i 107 cm wzrostu. Zaznaczamy 4 na poziomej osi lat i 107 na pionowej osi wysokości ciała. Tak powinien wyglądać nasz wykres:
Okay. Część pracy za nami. Teraz chwila wyjaśnień. Na siatce centylowej możemy zobaczyć kilka lini biegnących od początku do końca wykresu. Dla każdej lini możemy zaobserwować przyporządkowaną liczbę (prawy górny róg wykresu). Liczby te oznaczają jaki procent ze wszystkich dzieci w danym wieku ma taki sam lub mniejszy wzrost niż nasze dziecko/pacjent.
Wracamy do praktyki, do Jasia. Jego punkt jest na 3 lini patrząc od góry. Do lini przyporządkowana jest liczba 75. Zgodnie z tym co powiedzieliśmy wyżej: 75% chłopców w wieku równo 4 lat ma wzrost taki sam lub mniejszy niż Jaś. Odwracając to stwierdzenie – tylko 25% chłopców w wieku równo 4 lat jest od Jasia wyższych.
Siatki centylowe Normy.
Przedział pomiędzy linią 25. i 75. centyla to tzw. wąska norma.
Pasmo między linią 10. i 90. centyla to tzw. szeroka norma.
Obszar poniżej 10. i powyżej 90. centyla to konieczność obserwacji twojego dziecka.
Obszar poniżej 3. centyla i powyżej 97. centyla to zdecydowane odstępstwo od normy i wymaga diagnostyki.
Nieprawidłowe są też sytuacje kiedy wykres zmienia swoje położenie o 2 lub więcej kanałów centylowych (kanał centylowy to obszar między dwoma liniami).
W ocenie rozwoju dzieci bardzo ważna jest ciągłość. Pilnujcie, aby na pomiary maluchów były regularnie nanoszone na ich siatki centylowe.